پاسخ به شبهات عاشورا
…محرّم و صفر است که اسلام را نگه داشته است. فداکاری سید الشهدا- سلام الله علیه- است که اسلام را برای ما زنده نگه داشته است
صحیفه امام، ج15، ص: 330
چرا باید حادثه عاشورا را گرامی بداریم؟؟
خاطره حادثه را که غریبه ۱۴ قرن پیش رخ داده است، چرا باید زنده کرد؟ این رویداد، ماجرای تاریخی بوده که زمان آن گذشته است؛تلخ یا شیرین،هر چه بوده تمام شده است. چرا باید پس از گذشت نزدیک به ۱۴قرن، یاد آن را زنده نگه داریم و به پاسداشت آن مجالسی برپا کنیم؟
در پاسخ این پرسش می توان گفت: حوادث گذشته هر جامعهای میتواند در سرنوشت و آینده آن آثار عظیمی برجای گذارد؛ اگرچه حوادث تاریخی، عیناً تکرار نمی شود در جامعهشناسی ثابت شده است که جهات مشترک فراوانی میان رخدادها وجود دارد؛ از این رو میتوان از حوادث گذشته به نحوی در مواجهه با رخدادهای آینده بهره برد.
چنانکه قرآن کریم پس از نقل داستانهای پیامبران و اقوام گذشته می فرماید:
لقد کان فی قصصهم عبره لاولی الباب؛ در قصهها و داستانهای آنان برای صاحبان عقل و خرد عبرتی است.
یعنی احوال پیشینیان را بررسی کنید تا در یابید چه نقاط قوتی در کار آنان بوده است و شما نیز آنها را به کار گیرید و نیز ضعف های آنان را ببینید از تکرار آنها بپرهیزید تجدید آن خاطره ها در واقع، نوعی بازسازی آن وقایع است تا مردم از آنها بهره گیرند. اگر واقعه تاریخی در جای خود منشا آثار و برکاتی بوده یادآور و بازسازی آن نیز میتواند مراتبی از آن برکات را در پی داشته باشد. افزون بر این درهمه جوامع مرسوم است که از پارهای وقایع گذشته یاد کرده آنها را ارج می نهند و بزرگ می شمارند؛ خواه واقع درباره اشخاصی باشد که در پیشرفت جامعه خود موثر بوده اند، نظیر دانشمندان و مخترعان، و خواه درباره کسانی که از جنبه سیاسی و اجتماعی، در رهایی ملت خود نقش آفریده و قهرمان ملی بوده اند. همه عقلای عالم برای این گونه شخصیتها آیینهای بزرگداشتی در نظر میگیرند. این امر یکی از مقدسترین خواسته های فطری انسان، که خداوند در نهاد همه انسانها قرار داده_ و از آن به(حس حق شناسی) تعبیر می کنیم_ استوار است. از این روی، همه انسانها بنا به سرشت خویش، می خواهند در برابر کسانی که به آنها خدمت کرده اند،حق شناسی و شکرگزاری کنند، آنان را به خاطر داشته باشند و به ایشان احترام بگذارند.
از آن گذشته، چنانچه یاد آن خاطره ها، در سعادت جامعه تاثیری داشته، می تواند در زمان بیان آنها عامل موثر دیگری باشد. در این صورت، گویا خود آن واقعه تجدید می شود. از آنجا که واقعه عاشورا، رویداد عظیمی در تاریخ اسلام بوده و نقش بسزایی در سعادت مسلمانان و روشن شدن راه هدایت آنان داشته است، این واقعه در نظر ما بسیار ارزشمند است. از این روی، بزرگداشت و بازسازی این واقعه و به خاطر آوردنش موجب می گردد تا بتوانیم از برکات آن در جامعه امروز نیز بهره گیریم. همانطور که اصل حادثه تاثیر شگرفی در جامعه آن روز داشته، خاطره و بازسازی آن نیز میتواند آثاری متناسب و آن داشته باشد.
برگرفته از کتاب آذرخش کربلا
آیت الله محمدتقی مصباح یزدی
مدرسه علمیه بقیع