سرمشق از زندگی حضرت زهرا(سلام الله علیها)

26 مهر 1391 توسط فاطمه سلجوقی

دعا در حق دیگران
امام مجتبى(ع) نقل فرموده‏اند که: «مادرم فاطمه(س) را دیدم شب جمعه در محراب خود به عبادت برخاسته است و تا نمایان شدن سپیده صبح در عبادت و رکوع و سجود مى‏بود، و مى‏شنیدم که براى مؤمنین و مؤمنات دعا مى‏فرمود و آنان را نام مى‏برد و برایشان دعا مى‏کرد، و براى خود هیچ دعا نمى‏کرد، به او
گفتم: مادر! چرا همان طورى که براى دیگران دعا مى‏فرمایى براى خودت دعا نمى‏کنى؟»
فرمود: «پسرم، ابتدا همسایه سپس خانه خود.»(۷)

تشویق فرزندان به فراگیرى علم
حضرت زهرا(س) از همان آغاز کودکى فرزندانش، عبادت خداى تعالى را در روح و روان آنها تثبیت کرد و خوى پرستش خداى یکتا را در فطرت لطیف آنها سرشت و از همان آغاز به آنها علم آموخت و آنها را براى کسب معارف و تشویق در فراگیرى، آماده مى‏کرد، به عنوان مثال به فرزندش حسن(ع) که هفت ساله بود مى‏فرمود: «به مسجد برو، آنچه را از پیامبر شنیدى فراگیر و نزد من بیا و براى من بازگو کن.»(۸)

مقام ایثار و گذشت
شیعه و سنى نقل کرده‏اند، امیرمؤمنان و فاطمه‏زهرا و امام حسن و امام حسین(ع) و خادمه آنان «فضه» طبق نذرى که کرده بودند سه روز، روزه گرفتند.
شب اول هنگام افطار فقیرى در زد، حضرت على(ع) افطار خود را به او داد. سایرین نیز به او اقتدا کرده و افطار خود را به فقیر دادند و با آب افطار کردند. شب دوم یتیمى در زد و باز افطار خود را به او دادند. شب سوم نیز اسیرى آمد و چیزى طلبید، این بار نیز افطار خود را به او دادند.
آنگاه از سوى خداى متعال سوره «هل آتى على الانسان» نازل شد(۹) و در آن آیه «و یطعمون الطعام على حبه مسکینا و یتیما و اسیرا» اشاره به ایثار و انفاق آن بزرگواران دارد.(۱۰)
تفسیر این داستان را در تفاسیر شیعه و سنى و از جمله در تفسیر معروف «کشاف» تألیف عالم و مفسر بزرگ سنى «جاراللّه‏ زمخشرى» مى‏توان یافت.

تقسیم کار منزل با همسر
امام صادق(ع) مى‏فرماید: «… على(ع) آب و هیزم مى‏آورد و حضرت فاطمه آرد مى‏کرد و خمیر مى‏ساخت و نان مى‏پخت و لباس‏ها را وصله مى‏زد، و آن بانوى گرامى از زیباترین مردم بود و گونه‏هاى مطهرش از زیبایى مثل گل بود. درود خدا بر او و پدر و فرزندانش باد.»(۱۱)
امام على(ع) فرموده است: «فاطمه به قدرى با مشک آبکشى کرد تا بر سینه‏اش اثر گذاشت، و به قدرى با آسیاب دستى آرد کرد تا دست‏هایش مجروح شد و آنقدر خانه‏روبى کرد و براى پخت و پز آتش زیر دیگ نهاد که لباس‏هایش گردآلود و دودى گردید؛ و در این امور زحمت و رنج بسیار به او مى‏رسید …»(۱۲)
پیامبر(ص) به فاطمه(س) کمک مى‏کند.
رسول خدا(س) به منزل حضرت على وارد شد، او را دید که همراه فاطمه(س) مشغول آسیاب کردن هستند، پیامبر فرمودند: «کدامیک خسته‏تر هستید؟»
حضرت على عرض کرد: «فاطمه اى رسول خدا!»
پیامبر(ص) به فاطمه(س) فرمودند: «دخترم برخیز» و فاطمه برخاست و پیامبر(ص) به جاى او نشست و با على(ع) در آرد کردن دانه‏ها یارى فرمود.(۱۳)
بنابراین احترام به همسر و رعایت حقوق همسر و همسردوستى و فرزنددوستى و سختکوش در کار خانه و تبدیل خانه به مدرسه و تبدیل بخشى از خانه به مسجد و عبادتگاه و برنامه‏ریزى در کار خانه و رعایت حق خدمتکار و آموزش قرآن و اخلاق به خدمتکار از ویژگى‏هاى حضرت زهرا(س) بود چنان که تبدیل خانه به سنگر جهاد و مبارزه بر علیه ستمگران و دفاع از ولایت را در راستاى وظایف خویش مى‏دانست، همچنین توجه به دعا در حق همسایه و قانع بودن به خانه اجاره‏اى در اول زندگى و ایجاد روحیه عبادت و انفاق گروهى و خانوادگى در بین اعضا و و رعایت تفاهم با همسر و قبول مسئولیت شخصى در تربیت فرزندان و تقسیم کار در امور خانه و مشورت در امور و بردبارى و تحمل فقر خانوادگى و مشکلات خانوادگى و فرمان‏پذیرى از همسر از اخلاق و روحیات خاص حضرت زهرا(س) بود حتى رسیدن به انواع موفقیت‏هاى خانوادگى و سرودن شعر براى شوهر و فرزندان و پدر. نیز از اخلاق خانوادگى حضرت زهرا(س) مى‏باشد.

پى‏نوشتها:

۱٫ ر.ک ؛ نهج الحیاه، ص۴۵٫
۲٫ حسینى شاهرودى، سیدمحمد، الگوهاى رفتارى حضرت زهرا(س)، تربیت فرزند، ص ۱۴٫
۳٫ همان، ص۱۶٫
۴٫ حسینى، سیدعلى، کرامات و مقامات عرفانى حضرت زهرا(س)، ص۴۴٫
۵٫ دشتى، محمد، فرهنگ سخنان حضرت فاطمه زهرا(س)، ص۱۳٫
۶٫ بحار، ج۴۳، ص۱۳۴، کشف الغمه، ج۱، ص۴۹۲، بیت الاحزان، ص۳۷٫
۷٫ کشف الغمه، ج۲، ص۲۵ و ۲۶، بحار، ج۴۳، ص۸۱ و ۸۲، منتهى الامال، ص۱۶۱، بیت الاحزان، ص۲۲٫
۸٫ محمدى اشتهاردى، محمد، نگاهى بر زندگى حضرت فاطمه(س) ص۶۴٫
۹٫ امالى صدوق، ص۲۱۶ و ۲۱۲، کشف الغمه، ج۱، ص۴۱۳ و ۴۱۷٫
۱۰٫ مناقب شهر آشوب، ج۳، ص۱۴۷ و ۱۴۸، منتهى الامال، ص۶۸ در ذکر وقایع سال دوم.
۱۱٫ روضه الکافى، (چاپ اسلامیه تهران)، ص۱۶۵٫
۱۲٫ بحار، ج۴۳ و ۴۲ و ۸۲، بیت الاحزان، ص۲۳٫
۱۳٫ بحار، ج۴۳، ص۵۰ و ۵۱، بیت‏الاحزان، ص۲۱

به همت باران از مدرسه ی بقیع

صفحات: 1· 2

مطلب قبلی

مطلب بعدی

زیارتنامه ائمه بقیع

يا مَوالِيَّ يا اَبْناءَ رَسُولِ اللهِ، عَبْدُکُمْ وَابْنُ اَمَتِکُمُ الذَّليلُ بَيْنَ اَيْديکُمْ، وَالْمُضْعِفُ في عُلُوِّ قَدْرِکُمْ، وَالْمُعْتَرِفُ بِحَقِّکُمْ، جاءَکُمْ مُسْتَجيراً بِکُمْ، قاصِداً اِلي حَرَمِکُمْ، مُتَقَرِّباً اِلي مَقامِکُمْ، مُتَوَسِّلاً اِلَي اللهِ تَعالي بِکُمْ، أَدْخُلُ يا مَوالِيَّ، أَدْخُلُ يا اَوْلِياءَ اللهِ، أَدْخُلُ يا مَلائِکَةَ اللهِ الْمُحْدِقينَ بِهذَا الْحَرَمِ الْمُقيمينَ بِهذَا الْمَشْهَدِ. اَللهُ اَکْبَرُ کَبيراً، وَالْحَمْدُ للهِ کَثيراً، وَسُبْحانَ اللهِ بُکْرَةً وَاَصيلاً، وَالْحَمْدُ للهِ الْفَرْدِ الصَّمَدِ الْماجِدِ الاْحَدِ الْمُتَفَضِّلِ الْمَنّانِ، الْمُتَطَوِّلِ الْحَنّانِ الَّذي مَنَّ بِطَوْلِهِ، وَسَهَّلَ زِيارَةَ ساداتي بِاِحْسانِهِ، وَلَمْ يَجْعَلْني عَنْ زِيارَتِهِمْ مَمْنُوعاً بَلْ تَطَوَّلَ وَمَنَحَ. اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ اَئِمَّةَ الْهُدي، اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ اَهْلَ التَّقْوي، اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ اَيُّهَا الْحُجَجُ علي اَهْلِ الدُّنْيا، اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ اَيُّهَا الْقُوّامُ في الْبَرِيَّةِ بِالْقِسْطِ، اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ اَهْلَ الصَّفْوَةِ، اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ آلَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ اَهْلَ النَّجْوي، اَشْهَدُ اَنَّکُمْ قَدْ بَلَّغْتُمْ وَنَصَحْتُمْ وَصَبَرْتُمْ في ذاتِ اللهِ، وَکُذِّبْتُمْ وَاُسيءَ اِلَيْکُمْ فَغَفَرْتُمْ، وَاَشْهَدُ اَنَّکُمُ الاْئِمَّةُ الرّاشِدُونَ الْمُهْتَدُونَ، وَاَنَّ طاعَتَکُمْ مَفْرُوضَةٌ، وَاَنَّ قَوْلَکُمُ الصِّدْقُ، وَاَنَّکُمْ دَعْوَتُمْ فَلَمْ تُجابُوا، وَاَمَرْتُمْ فَلَمْ تُطاعُوا، وَاَنَّکُمْ دَعائِمُ الدّينِ وَاَرْکانُ الَاْرْضِ، لَمْ تَزالُوا بِعَيْنِ اللهِ يَنْسَخُکُمْ مِنْ اَصْلابِ کُلِّ مُطَّهَر، وَيَنْقُلُکُمْ مِنْ اَرْحامِ الْمُطَهَّراتِ، لَمْ تُدَنِّسْکُمُ الْجاهِلِيَّةُ الْجَهْلاءُ، وَلَمْ تَشْرَکْ فيکُمْ فِتَنُ الاْهْواءِ، طِبْتُمْ وَطابَ مَنْبَتُکُمْ، مَنَّ بِکُمْ عَلَيْنا دَيّانُ الدّينِ، فَجَعَلَکُمْ في بُيُوت اَذِنَ اللهُ اَنْ تُرْفَعَ وَيُذْکَرَ فيهَا اسْمُهُ، وَجَعَلَ صَلَاتَنا عَلَيْکُمْ رَحْمَةً لَنا وَکَفّارَةً لِذُنُوبِنا، اِذِ اخْتارَکُمُ اللهُ لَنا، وَطَيَّبَ خَلْقَنا بِما مَنَّ عَلَيْنا مِنْ وِلايَتِکُمْ، وَکُنّا عِنْدَهُ مُسَمِّينَ بِعِلْمِکُمْ، مُعْتَرِفينَ بِتَصْديقِنا اِيّاکُمْ، وَهذا مَقامُ مَنْ اَسْرَفَ وَاَخْطَاَ وَاسْتَکانَ وَاَقَرَّ بِما جَني وَرَجا بِمَقامِهِ الْخَلاصَ، وَاَنْ يَسْتَنْقِذَهُ بِکُمْ مُسْتَنْقِذُ الْهَلْکي مِنَ الرَّدي، فَکُونُوا لي شُفَعاءَ، فَقَدْ وَفَدْتُ اِلَيْکُمْ اِذْ رَغِبَ عَنْکُمْ اَهْلُ الدُّنْيا، وَاتَّخَذُوا آياتِ اللهِ هُزُواً وَاسْتَکْبَرُوا عَنْها يا مَنْ هُوَ قائِمٌ لا يَسْهُو، وَدائِمٌ لا يَلْهُو، وَمُحيطٌ بِکُلِّ شَيْء لَکَ الْمَنُّ بِما وَفَّقْتَني وَعَرَّفْتَني بِما اَقَمْتَني عَلَيْهِ، اِذْ صَدَّ عَنْهُ عِبادُکَ، وَجَهِلُوا مَعْرِفَتَهُ، وَاسْتَخَفُّوا بِحَقِّهِ، وَمالُوا اِلي سِواهُ، فَکانَتِ الْمِنَّةُ مِنْکَ عَلَيَّ مَعَ اَقْوام خَصَصْتَهُمْ بِما خَصَصْتَني بِهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ اِذْ کُنْتُ عِنْدَکَ في مَقامي هذا مَذْکُوراً مَکْتُوباً، فَلا تَحْرِمْني ما رَجَوْتُ، وَلا تُخَيِّبْني فيـما دَعَوْتُ، بِحُرْمَةِ مُحَمَّد وَآلِهِ الطّاهِرينَ، وَصَلَّي اللهُ عَلي مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد. اَلسَّلامُ عَلَيْکُمْ اَئِمَّةَ الْهُدي وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، اَسْتَوْدِعُکُمُ اللهَ وَاَقْرَأُ عَلَيْکُمُ السَّلامَ، آمَنّا بِاِللهِ وَبِالرَّسُولِ، وَبِما جِئْتُمْ بِهِ وَدَلَلْتُمْ عَلَيْهِ، اَللّـهُمَّ فَاکْتُبْنا مَعَ الشّاهِدينَ.