در مورد خاستگاه این مقام دو نظر وجود دارد: عده ای معتقدند، در زمان های دور در منطقه ی نهاوند ایران، نغماتی در میان مردم زمزمه می شد که منحصر به فرد بود و گروهی دیگر، خاستگاه اولیه ی آن را کشور هند می دانند. اما به هر حال این مقام از هر کجا که باشد، امروزه رنگ و بوی عربی به خود گرفته است و چون دانه های مروارید، در میان نغمات قرآنی خودنمایی می کند [ نرم افزار مائده ].
نهاوند از نغمات و مقاماتی است که نه مانند صبا بسیار حزین و نه مانند سه گاه شور آفرین است، بلکه از مقامات معتدل است که به قاری قدرت مانور بیش تری می دهد [ مجموعه نرم افزارهای آموزشی آشنایی با دستگاه ها و نغمات قرآنی ].
نغمه ی فرعی که در این مقام وجود دارد، « نیکریت » نام دارد [ رجب نژاد، 1379 :37 ]. بهترین محل اجرای این مقام، داستان های قرآنی، و استاد مسلم این نغمه مرحوم مصطفی اسماعیل است که در اجرای آن از تکنیک « موجی خوانی » که از ابزارهای تنوع لحن به حساب می آید، به صورتی زیبا و دل نشین استفاده می کند [ نرم افزار مائده ].
استاد عربی القبانی معتقد است،راحت ترین کارها، آوردن نهاوند پس از سه گاه است [ عربی القبانی، 54:1377 ]. و می توان نهاوند را با مقامات رست، صبا و سه گاه ترکیب کرد [ ملاتقی، 109:1381 ].