جملات دانشمندان درباره ی حضرت علی علیه السلام
شايستگى حضرت علی علیه السلام بمقام نمايندگى رسالتهاى كلى نه تنها از طرف صاحبنظران جهان تشيّع ، بلكه از طرف همه فرق و مذاهب اسلامى و غير اسلامى بدون كمترين ابهامى ابراز شده است . ما از هر گروه سه گانه چند جمله را تنها بعنوان نمونه يادآور مىشويم ، سپس حضرت علی علیه السلام را « از ديدگاه توصيف خداوندى » و « ديدگاه محمد ( ص ) » و « ديدگاه حضرت علی علیه السلام » كه بهترين راه شناسائى شخصيت حضرت علی علیه السلام است مطرح مىكنيم .
اصرار ما بر اينگونه معرّفى ، نه براى بحث و نشان دادن چهره انسانى والاى حضرت علی علیه السلام است ، زيرا چنين كارى پس از نوشته شدن هزاران كتاب و مقاله و واقعا بيهوده و تلف كردن وقت است ، بلكه منظور ما از اين اصرار ، اينست كه بتوانيم هدف و كيفيّت سخنان حضرت علی علیه السلام را و اينكه آن سخنان از كدامين روح موج زده روشن بسازيم . ضمنا اين حقيقت را اثبات كنيم كه على بن ابيطالب ( ع ) نه تنها نمونه اعلاى انسانى ديروز است . بلكه او است عالىترين نمونه انسان كامل در امروز و فرداى تمام نشدنى .
جملات دانشمندان درباره ی حضرت علی علیه السلام
1.شبلى شميل
از پيشتازان مكتب ماديگرى : « پيشوا على بن ابيطالب بزرگ بزرگان ، يگانه نسخه ايست كه نه شرق و نه غرب ، نه در گذشته و نه امروز صورتى مطابق اين نسخه نديده است . »
بايستى جملهاى را كه شبلى شميل گفته است ، با در نظر گرفتن چهار موضوع بسيار مهم ارزيابى نمود :
موضوع يكم شخصيت ايدهئولوژيك شبلى است كه معتقد به امور ماوراى طبيعى و اديان نيست .
موضوع دوم از نظر آزادى عقيده و آزادى بيان و قلم ، يكى از شخصيتهاى انگشت شمار دوران جديد بوده است .
موضوع سوم تمايلات عقل گرايانه دوران شبلى شميل و وضع روانى ويژهاى او كه بهمه چيز با عينك تحققى علمى مىنگرد و جهانبينى و انسان شناسى غير علمى را خرافات مىپندارد .
موضوع چهارم او در دورانى زندگى كرده است كه تاريخ گذشتهاش صدها سقراط ، افلاطون ، ارسطو ، فيلون اسكندرى ، اكويناس ، اوگوستين ، دكارت كانت و هگل ، و در ناحيه مشرق زمين ابن سيناها و محمد بن زكرياها و جلال الدين مولوىها و زمامداران گوناگون را ثبت نموده است ، با در نظر گرفتن اين موضوعهاى چهارگانه ، ابراز عقيده مزبور از چنين شخصيتى درباره على بن ابيطالب عليه السلام پر معناتر از آن است كه يك نظر سطحى تلقى شود .
او با نظر به متن علمى جهان و شئون تحققى انسان ، على را شخصيت بىنظير تاريخ تلقى مىكند ، نه با عينك عقيدتى خود و نه با اجبار عوامل شخصى و محيطى و نه با ديد خيال بافى و آرمانگرايى بىاساس و نه بىاطلاع از عبور صدها نوابغ و حكما و زمامداران گوناگون از گذرگاه قرون و اعصار .