واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا ولایقبل منها شفاعه ولا یوخذ منها عدل ولا هم ینصرون.(48بقره)
حاکم وقاضی صحنه قیامت کسی است که جز عمل پاک را قبول نمی کند.چنان که در آیات 88و89 شعراءمی خوانیم روزی که نه مال به درد می خورد ونه فرزندان مگر آنهایی که دارای روح سالم پاک وبا ایمان هستند.در حقیقت آیه فوق اشاره به این است که در این دنیا چنین معمول است:برای نجات مجرمان از مجازات از طرق مختلفی وارد می شوند. گاه یک نفر جریمه دیگری را پذیرا می شود وآن را ادا می کند. اگر این معنی ممکن نشد متوسل به شفاعت می گردد واشخاصی را بر می انگیزد که از او شفاعت کنند. باز اگر این هم نشد سعی می کنند با پرداختن غرامت خود را آزاد سازند واگر دسترسی به این کار هم نداشت ازدوستان ویاران کمک می گیرد تا از او دفاع کنند تا گرفتار چنگال مجازات نشود. اینها طرق مختلف فرار از مجازات در دنیاست ولی قرآن می گوید: اصول حاکم بر مجازات ها در قیامت به کلی از این امور جداست وهیچ یک از این امور در آنجا به کار نمی آید. تنها راه نجات پناه بردن به سایه ایمان وتقوا واستمداد از لطف پروردگار است.
بدون شک مجازات های الهی چه در این جهان وچه در قیامت جنبه انتقامی ندارد بلکه همه آنها در حقیقت ضامن اجرا برای اطاعت از قوانین و در نتیجه پیشرفت وتکامل انسانهاست. بنابراین هر چیز که این ضامن را تضعیف کندباید از آن احتراز جست تا جرات وجسارت برگناه در مردم پیدا نشود. از سوی دیگر نباید راه بازگشت واصلاح را به کلی بر روی گناه کاران بست بلکه باید به آنها امکان داد خود رااصلاح کنند و به سوی خدا وپاکی تقوا بازگردند. شفاعت به معنای صحیحش برای حفظ همین تعادل است و وسیله ایست برای بازگشت گناهکاران وآلودگان وبه معنی غلط ونادرستش موجب تشویق وجرات بر گناه است.کسانی که جنبه های مختلف شفاعت ومفاهیم صحیح آن را از هم تفکیک نکرده اند گاه به کلی منکر مساله شفاعت شده ،آن را با توصیه وپارتی بازی در برابر سلاطین وحاکمان ظالم برابر می دانند! وگاه مانند وهابیان آیه فوق را که می گوید((لا یقبل منها شفاعه)) در قیامت از کسی شفاعت پذیرفته نمی شود ʻبدون توجه به آیات دیگر دستاویز قرار داده وبه کلی شفاعت را انکار کرده اند. به هر حال ایرادهای مخالفان شفاعت را در چند مطلب می توان خلاصه کرد:
1.اعتقادبه شفاعت روح سعی وتلاش را تضعیف می کند
2.انعکاسی از جامعه های عقب مانده وفئودالیته است.
3.موجب تشویق به گناه ورها کردن مسئولیت هاست.
4.یک نوع شرک وچندگانه پرستی ومخالف قرآن است.
5.مفهومش دگرگون شدن احکام خدا وتغییر اراده وفرمان اوست. ولی به طوری که خواهیم گفت: همه این ایرادها از آنجا ناشی شده که شفاعت را از نظر مفهوم قرآنی با شفاعت های انحرافی رایج در میان عوام مردم اشتباه کرده اند. …
تفسیر نمونه/ج1/ص267
1.قیامت روزی پرمخاطره که باید برای مصونیت از آن وسیله کارسازی را تدارک دید.
2.ایمان به قرآن پیروی از دستورات خدا وپرهیز از محرمات وسیله محافظت آدمی در برابر مخاطرات روز قیامت است.
3.برپایی نماز و پرداخت زکات و شرکت در نماز جماعت از جمله سببهای کارساز برای دور ماندن از مخاطرات روز قیامت
4.هیچ کس در قیامت تاوان گناه دیگری را نخواهد پرداخت.
تفسیر راهنما/ص131
به همت حمزه لوی طلبه سال دوم